O derradeiro foguete

Este relato básase en feitos acaecidos naquel fatídico día do Carme de 1938, nel narro o último minuto de Luís Callón, un fogueteiro republicano, altivo, burlón e chulo como un pé de millo nunha rara.

É mediodía, esmecha o sol no estandarte que abre camiño a un palio de varas longas, suxeito por catro caciques lambecús de diferente lacha. Na parte dereita anterior vai o mestre D. Ramón, na solapa do traxe azul mariño, luce un lazo morado de organza esfiañado, a súa esquerda o boticario D. Ezequiel, que para a ocasión viste un traxe de mil raias marrón, unha garabata de dous tonos de crudo máis escuros que a súa camisa lisa dunha soa cor, tamén reloce nos puños,  uns xemelgos de ouro, que pola fasquía, ben puideron ser herdados. Detrás del, vai Enrique (o marido da criada do cura), nótase claramente que o fai por compromiso máis que por devoción, pero... Como para decir que non! Ao seu carón, Juan Luís, o campaneiro, que ademáis de facer soar as campás domingos e festivos, tamén corre tódolos vinte e un de cada mes, coas catro campanadas, en memoria aos corpos fusilados que aquela mañá de xaneiro, apareceran tirados na cuneta.

Medio renqueando, debaixo do palio vai o cura D. Miguel,  que ademáis da custodia, leva un medallón dourado coa figura do Sagrado Corazón.  Seguidamente, como se dunha simbiose se tratase, catro vellas chochas, entre elas a muller de Enrique rosmándolle ao carón. Catro pasos máis atrás, a banda de gaiteiros que preceden á mestura dos feligreses  republicanos e franquistas conformando a procesión.

Alá abaixo, na esquina do adro, entre fume e charamelas e con arrogante desafío, atópase Luís Callón, o fogueteiro de Rial, máis coñecido como “mechafácil”. Un disidente do réxime, experto en chanchullos e moi dado á rebeldía, coa nariz chata, o pelo alborotado, as orellas afiladas, de queixo prominente e as pezas da boca esporteladas. Nada máis velo, chama a atención como un váter desbordado. Alí está con ganas de facerse ver, non só ante os seus, tamén ante os “amigos” franquistas amantes da represión.

Co que non contaba Luís, era cunha visita inesperada, dous garda civiles a cabalo, que chegaron como un lóstrego caído no adro.

- “Alto á Garda Civil”  - resoa en todo o camposanto.

Ante tal berro indómito a procesión queda de pedra, o cura aflixido ante tal suceso, protexe a custodia co escapulario e manda retirar estandarte e palio. Vense todos asustados e con cara de pecado, agás o fogueteiro, que asubiando coa vista extraviada (en plan burla), segue lanzando foguetes como se nada, como quen non quer a cousa, avivando esa  fumareda de escándalo. Entre foguete e foguete, premedita o momento de esparrarlle os morros á parella, disfrutar ao calado e sentirse laureado polos seus.

De seguro que con esa rebelión, quedaría tan a gusto como cando come "medallón de porco en salsa de champiñóns", a súa comida preferida.

Pero o culatazo que lle propina un dos garda civiles detrás da orella esquerda, é suficiente para que se desplome como un figo maduro, agarrado ao foguete aínda sen prender. De repente un disparo certeiro no medio da testa, acáballe co tormento.

Como había tanto fume, alí non pasou nada.